Licznik odwiedzin

mod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_countermod_vvisit_counter
mod_vvisit_counterDzisiaj828
mod_vvisit_counterWczoraj2744
mod_vvisit_counterW tym tygodniu9503
mod_vvisit_counterW poprzednim tygodniu8466
mod_vvisit_counterW tym miesiącu10854
mod_vvisit_counterW poprzednim miesiącu39308
mod_vvisit_counterWszystkie3322154

Teraz Online: 19
Twój IP 98.81.24.230
,
Parafia Pilica

Sonda

Czy czytasz gazetkę parafialną "Głos Kolegiaty" ?
 

Kalendarz

wrzesień 2024
pwścpsn
1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30

Imieniny

Przed wczoraj : Beaty Eugeniusza Wczoraj : Reginy Melchiora Dzisiaj : Marii Adriany Jutro: Piotra Sergiusza Pojutrze : Lukasza Mikolaja



Historia Parafii Email

 

Rys historyczny miasta i powstania Parafii


pilica_z_lotu_ptaka

 

P

ilica położona jest w malowniczej dolinie rzeki, która ma swoje źródła 2 km na zachód od miasta, otoczona jurajskimi wzgórzami, leży na wysokości 350 m n.p.m. Administracyjnie aktualnie należy do województwa śląskiego, powiatu

zawierciańskiego od 25 marca 1992 r. znalazła się w nowo utworzonej przez Papieża Jana Pawła II, diecezji sosnowieckiej (z części diecezji kieleckiej).


Najdawniejsze dzieje Pilicy nie są naukowo potwierdzone i stosunkowo mało znane. Pierwotnie Pilica położona była na wschód od obecnego miasta, na wzgórzach gdzie istniał gród z drewnianym kościołem p.w. św. Piotra już na przełomie XI i XII w. W czasie wizytacji dziekańskiej ks. Wincenty Rafałowski podaje datę 1089 r. jako rok założenia - budowy pierwotnej świątyni. Wokół kościoła rozrastała się osada - miasteczko, jako stara Pilica, usytuowana na prastarym szlaku handlowym prowadzącym z Krakowa na Śląsk. Gród Stara Pilica rozwijała się pod patronatem i opieką rodu Toporczyków z Pilczy (Pilicy) herbu Topór. Otton z Pilczy był pierwszym właścicielem Pilicy i jej założycielem.

Sam Otton pełnił wiele zaszczytnych i ważnych funkcji na dworze króla Kazimierza Wielkiego, wchodząc w skład rady królewskiej, był starostą ruskim, wojewodą sandomierskim, starostą generalnym wielkopolskim. Jego żona Jadwiga z Melsztyna w dniu 15 lutego 1386 r. pełniła obowiązki matki chrzestnej przy chrzcie króla Władysława Jagiełły. Ród właścicieli Pilicy odznaczał się w tym czasie wielkimi wpływami i posiadał znaczącą pozycję, gdyż dobra pilickie stanowiły osobny organizm polityczno-ekonomiczny. Przez to Pilica została wyniesiona przez Władysława Jagiełłę do rangi Hrabstwa. To żona Ottona z Pilicy, Jadwiga w 1393 r. doprowadziła do lokacji miasta na prawie magdeburskim (dokument podpisał sam król Władysław Jagiełło). Miasto wytyczone 600m od dawnej osady, w kierunku zachodnim, w układzie geometrycznie zwartym przetrwało do naszych czasów z centralną częścią rynku w kształcie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 95mxl05m, zamkniętym zabudową kamienic dwu i jednokondygnacyjnych.

 

aa167


W tym samym czasie w 1393 r. rozpoczęto budowę okazałego i wyniosłego kościoła w stylu gotyku nadwiślańskiego, pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, co było charakterystyczne w końcu XIV w. dla kościołów budowanych w sąsiedztwie rzek.

Po śmierci Ottona w 1382 r. i jego żony Jadwigi w 1404 r. ich córka Elżbieta kontynuuje to dzieło. Budowa nowego kościoła farnego zostaje ukończona w 1409 r.

Pierwsza Parafia rzymskokatolicka na wzgórzu św. Piotra istniała samodzielnie do 1409 r. po czym została przeniesiona do nowo wybudowanej gotyckiej świątyni.

Erekcji kościoła i jego konsekracji najprawdopodobniej mógł dokonać biskup Krakowski Piotr Wysz w 1410 r. w uroczystość odpustu św. Jana Chrzciciela wg porównań erekcji i konsekracji innych kościołów z tego okresu z Liber Beneficiorum Jana Długosza. W tym czasie rozpoczęła swą działalność szkoła parafialna, szpital-dom dla chorych i ubogich. W 1417 roku Elżbieta, córka Ottona i Jadwigi Pilickich (wdowa po Wincen­tym z Granowa) została królową, jako III żona króla Władysława Jagiełły. Zmarła 12 maja 1420 r.

Dnia 12 maja 1432 r. rodzeństwo Jan i Elżbieta Granowscy, dzieci Elżbiety Pilickiej - Granowskiej za zgodą biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, miejscowe probostwo podnieśli do godności prepozytury dla dalszego rozwoju życia religijnego parafii pilickiej. Przez kilka wieków do 1561 r. Pilica była w posiadaniu Pilickich herbu Leliwa i w tym czasie przeżywała swój największy rozkwit i rozwój.

Pod koniec XVI w. w 1581 r. Pilica liczyła zaledwie 300 mieszkańców, po wcześniejszych napadach, podpaleniach, zniszczeniach, najazdach, grabieży rabusiów i zbójców. Kolejne zniszczenia były konsekwencją walki o tron Polski arcyksięcia Maksymiliana Habsburga z królem Zygmuntem III Wazą.

Następni właściciele Pilicy w XVII w. to ród Padniewskich herbu Nowina. Kasztelan krakowski Wojciech Padniewski kupił dobra pilickie ok. 1580 r.

Padniewski rozpoczął od przebudowy kościoła pozostawiając gotyckie prezbiterium i kaplicę św. Anny. Przebudowano w tym czasie nawę główną kościoła i dobudowano od strony południowej nową barokową kaplicę wg projektu architekta włoskiego Kaspra Fodige z Mesocco.

W 1602 r. miasto było już własnością Wojciecha Padniewskiego i jego syna Stanisława - fundatorów kaplicy. Wybudowana na planie kwadratu 6,5m x 6,5m przykryta piękną kopułą, zwieńczoną kamienną latarnią z profilowanymi okienkami doświetlającymi wnętrze kaplicy.

Kaplica ta zwana jest też Kaplicą Padniewskich, gdyż w jej podziemiach znajdują się groby-krypty przedwcześnie wymarłego rodu Padniewskich. Na południowej ścianie kaplicy umieszczona jest płyta nagrobna dwóch postaci w formie płaskorzeźby. Piętrowy nagrobek wykonany jest z marmuru chęcińskiego (czerwonobrązowego) poświęcony pamięci rodziców Wojciecha Padniewskiego, Mikołajowi i Agnieszce. W górnej i dolnej części są tarcze herbowe rodu z napisami łacińskimi. Ściany i kopuła kaplicy ozdobione są polichromią figuralną w stylu baroku i ornamentyką roślinną w stylu rokoko.

Po wymarłym rodzie Padniewskich w 1613 r. dobra Pilicy przeszły na własność Księcia Jerzego Zbarskiego, który w 1630 r. podjął się budowy kościółka św. Jerzego jako jego fundator. Kościółek ten z jego zabudową posłuży później jako przytulisko dla ludzi biednych, ubogich i chorych (pierwszy szpital parafialny).

Od 1651 r. Pilica i jej posiadłości przechodzą na własność rodu Warszyckich herbu Abdank. Miasto w 1655 r. zostaje doszczętnie spalone i zniszczone. Popada w ruinę wskutek „potopu szwedzkiego". Kasztelan krakowski Stanisław Warszycki swoim staraniem odbudował zniszczoną Pilicę, która była w posiadaniu rodu od 1651 r. do 1730 r. czyli do jego wygaśnięcia.

 

aa18

W 1730 - 31 r. Pilica staje się własnością i przechodzi w ręce Marii-Józefy z Wesslów Sobieskiej, wdowy po królewiczu Konstantym, synu króla Jana III Sobieskiego, która uposażyła miejscową Kolegiatę wieloma cennymi darami, zachowanymi do czasów obecnych, która była również fundatorką i założycielką Klasztoru Ojców Franciszkanów w Pilicy w 1740 r.

Po dwudziestu latach posiadania dóbr pilickich w 1751 r. Maria Józefa przekazała wszystkie posiadłości swemu bratankowi hrabiemu Teodorowi Wesslowi, który staje się prawowitym właścicielem Pilicy, aż do czasu rozbioru Polski.

Od 1794 r. Pilica zmienia swych właścicieli bardzo często. Cały wiek XIX był czasem bardzo trudnym politycznie i gospodarczo. Za udział mieszkańców i duchowieństwa w Powstaniu Styczniowym w 1863 r. Pilica utraciła na długi czas prawa miejskie, odzyskała je dopiero w wolnej Polsce w 1993 r. w 600 rocznicę lokacji miasta z 1393 r.

Kolejnymi właścicielami i dziedzicami Pilicy od 1794 r. są:

Teodora z Dębskich Konwacka

Józefa z Przyrębskich - Skorupkowa

Zefiryn Radomski

Krystyn August Moes

Leon Epstein

Frunkin

Karol Brzozowski

Zdzisław Puchała

Kazimierz Arkuszewski od 1908 r. do 1945 r.

Minęło blisko pół wieku komunizmu i realnego socjalizmu w Polsce od 1945 r. do 1989 r., kiedy to Polacy w zrywie Solidarnościowym zaczęli wyzwalać się spod jarzma sowieckiej niewoli. Ku wolności, do której poderwał nas Papież Polak Jan Paweł II, w czasie Swojej I Pielgrzymki do Ojczyzny na Placu Zwycięstwa w Warszawie w Uroczystość Zesłania Ducha Świętego 6 czerwca 1979 r., kiedy wołał i modlił się: Niech zstąpi Duch Twój!, Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi... Tej Ziemi!!!

 

Kolegiata, jej architektura i sztuka sakralna

 

aa19

 

Kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Pilicy w swoim dzisiejszym wyglądzie jest rezultatem wielu kompozycji architektoniczno-budowlanych, które miały miejsce w ubiegłych wiekach, przez co zmieniały się cechy charakterystyczne tej budowli z gotyku XIV w. do baroku wieku XVII.

 

Prezbiterium

 


aa26P
rezbiterium - jest najstarszą częścią kościoła i zachowało swój gotycki styl do naszych czasów. W ścianie bocznej, tabernakulum z kamienną gotycką wimpergą z XV w. Prezbiterium posiada jedno ostrołukowe okno gotyckie z witrażem na ścianie centralnej za ołtarzem głównym i dwa boczne okna z witrażami w kształcie barokowym w ścianach bocznych, Ołtarz główny trójosiowy, wolnostojący z drewna w całości złocony z I połowy XVII w. W części środkowej znajduje się obraz Matki Bożej Śnieżnej z 1611 r. stanowiący kopię obrazu zwanego Salus Populi Romani z kościoła Santa Maria Maggiore w Rzymie.

Część dolna tzw. antepedium wielkiego ołtarza, wykonane z czerwono - różowego aksamitu posiada ozdobny, wypukły srebrny haft w formie ozdobnych kartuszy z literą H umieszczoną trzykrotnie. Nawiązuje to do osoby Heleny Stahrenberg, matki Marii - Józefy Sobieskiej, fundatorki kompletu szat liturgicznych i innych cennych darów z symbolami rodu, jak na antepedium ołtarza. Tkaniny - welony nakrywające stalle w prezbiterium, z bordowego aksamitu, z bogatym haftem srebrno - złotym ozdobione są herbami Pilawa i Belina, fundacji rodów książęcych Potockich i Prażmowskich z XVIII w. Barokowe Stalle Kapituły Pilickiej z 1776 r. fundacji ks. proboszcza Antoniego Dunin - Kozickiego, wykonane z drewna, ozdobione bogatą polichromią z rzeźbionymi i złoconymi ornamentami i olejnymi obrazami przedstawiającymi sceny biblijne.

 

 

 

Barokowa ambona

 

 

 

 


 

 

 

Prezbiterium zamyka piękna barokowa ambona z XVII w. w części dolnej złocone kolumny kanelurowane i ozdobione kartuszami między którymi znajdują się figury czterech Ewangelistów. Na zwieńczeniu ambony sześciobocznym, ażurowym daszkiem, postać Jezusa Pantokratora z kulą ziemską w lewej ręce, prawa ręka uniesiona w geście błogosławieństwa.

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

Nawa Główna

 

a39

Nawa Główna posiada dzisiaj wystrój barokowy z XVII i XVIII w. Ściana tęczowa o barwnej polichromii, przedstawiająca krajobraz Jerozolimy wykonana przez artystę krakowskiego Adolfa Hironia w 1913 r. stanowi tło do figury wiszącego na krzyżu Chrystusa i postaci Matki Bożej Bolesnej i św. Jana umieszczonych na konsolach złoconego, półkolistego sklepienia. Po lewej stronie widoczny ołtarz św. Jana Kantego, z prawej strony barokowy ołtarz św. Barbary. Po obu stronach nawy są widoczne podwójne pilastry z głowicami kompozytowymi oraz gzyms koronujący, ozdobiony stiukowym fryzem z motywami roślinnymi.

Na tle pilastrów, na kamiennych konsolach barokowe figury Apostołów, nad nimi medaliony stiukowe ze stacja­mi Drogi Krzyżowej. Sklepienie nawy głównej jest sklepieniem dwuprzęsłowym, kolebkowym z lunetami. Pola sklepienia wypełnione są polichromią figuralną, przedstawiającą postacie świętych.

Na ścianach nawy znajdują się także herby Rzeczypospolitej Obojga Narodów Polski (Orzeł) i Litwy (Pogoń- rycerz na koniu) Wnętrze nawy kościoła rozświetla secesyjny kryształowy żyrandol 54 świecowy (elektryczny) wykonany z mosiądzu i wielokształtnych kryształów, pochodzący z XIX w.

Chór

a42

 

a43

Chór muzyczny zbudowany w 1884 r. przez Stanisława Skwarczyńskiego z Warszawy, profilowany barokowo do wnętrza kościoła, podtrzymywany dwoma filarami, drewnianymi słupami. Organy ze szkoły Ludwika Blomberga z Warszawy. Instrument 16 głosowy z prospektem z drewna, skrzynia organowa polichromowana, ozdobiona u góry postaciami grających aniołów i Króla Dawida w środku, ormanety złocone, zbudowane w 1890 r. zakupione przez parafian za 2.500 rubli w złocie. W nawie głównej znajdują się cztery piękne rokokowe konfesjonały z pierwszej połowy XVIII w. zdobione motywami w stylu regencji. W podobnym stylu ławki dla wiernych ozdobione na przodzie ornamentem rokokowym, na bokach stylizowane motywem roślinnym.

 

Kaplice Kolegiaty

Kaplica Pana Jezusa

2

 

1

 

 

Została ufundowana przez ks. Kazimierza Dobrakowskiego w latach 1720 – 1728 z całym uposażeniem i wystrojem wnętrza. Wybudowano ją w stylu późnobarokowym. Ołtarz wykonany z kamienia i stiuku. W półkolistej prostokątnej wnęce umieszczony jest duży krzyż z figurą Pana Jezusa wykonany z drewna i polichromowany. U stóp krzyża znajduje się figura Matki Bożej Bolesnej i figura św. Jana Ewangelisty. Figury wykonane ze stiuku i polichromowane. Po bokach na tle filarów nastawy znajdują się figury św. Weroniki po stronie lewej i św. Longina po stronie prawej, wykonane również ze stiuku. Wnęka ołtarza ozdobiona drewnianą złoconą ramą z nałożonym rokokowym ornamentem. Nastawa zakończona spływającymi na boki wolutami posiada zwieńczenie w kształcie promienistej glorii na tle chmur z których wyłania się postać Boga Ojca Stwórcy świata otoczonego główkami skrzydlatych aniołków. Kaplica w latach 2005 – 2008 poddana była konserwacji.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kaplica Matki Bożej Szkaplerznej (św. Anny)

3

 

4Ufundowana przez rodzinę Warszyckich w połowie XVII wieku wybudowana została w stylu barokowym. W kaplicy znajduje się ołtarz jednoosiowy. Nastawa ołtarza ujęta w dwa pilastry (płaskie filary) po bokach, posiada wnękę w której znajduje się obraz Matki Bożej Szkaplerznej, malowany na desce w technice olejnej, nakryty pozłacaną sukienką.

U podstawy pilastrów z obu stron postacie stojących aniołów, po bokach ołtarza znajdują sie dekoracyjne barokowe, rzeźbione w drewnie prospekty tzw. uszy. W górnej części pilastrów są umieszczone główki uskrzydlonych aniołków. Zwieńczenie ołtarza ma kształt rozbudowanej promienistej glorii - chwały w środku której znajduje się gołębica - symbol Ducha Świętego. Po bokach stoją figury dwóch skrzydlatych aniołów na tle glorii ozdobionej pasmem obłoków i główkami trzech małych uskrzydlonych aniołków. Nad łukowym wejściem do kaplicy znajduje się nagrobek fundacji Stanisława i Katarzyny Pileckich wykonany w kamieniu w 1555 r. w stylu renesansowym przez znanego włoskiego artystę Jana Marię Padovano, autora wielu dzieł na Wawelu. Nagrobek Katarzyny Pileckiej zmarłej w 1555 r. przedstawia postać śpiącego dziecka, leżącego na lewym boku na poduszce. W lewym rogu umieszczony herb Leliwa. Płaskorzeźba ma kształt prostokąta, nad którym znajduje się tablica z ozdobnymi spływami w kształcie stylizowanych liści akantu z napisem łacińskim Magnificus Dnus Stanislaus Pileczky Comes de Pilcza Ac Katharine more stirpis ducum ungaror. Katherinae filiae suae infantulae parentes pii mesti tumulum posuerut A.D. 1555.

Chrzcielnica


5

 

W kaplicy jest barokowa chrzcielnica wykonana w XVII w. z czarnego marmuru ustawiona na kolistej podstawie w formie smukłego kielicha nakrytego drewnianą pokrywą ze zwieńczeniem w formie krzyża ozdobionego promieniami.

Chrzcielnica stoi na tle ściany na której umieszczony jest nagrobek z 1683 r. Anny Warszyckiej z herbem Abdank, na tablicy nagrobnej widnieje napis: DOM Anna Warszycka Miecznikowa koronna wielkich w koronie polskiej urodzeniem, godnością i sławą jaśnie wielmożnych IMP Stanisława Warszyckiego kasztelana krakowskiego jaśnie oświeconey księżny Heleny na Wiśniowu i Zbarażu córka jaśnie wielmożnego IMP Michała na Warzycach Warszyckiego miecznika koronnego małżonka dopełniwszy świętomyślnością, bogomyślnością niską pokorą wielką ku ubogim szczodrobliwością y wszelką chrześcijańską doskonałością dni życia swojego od Boga przeznaczonych zostawiwszy Bogu Oyczyżnie domowi zacnemu wszelkich nadziej i synów dwóch Stanisława y Jerzego córek trzy Teresę Helenę i Barbarę oddawszy Stwórcy swojemu tu przy dziedzicznym kościele Pileckim ciało swe złożyć rozkazała którey żałosny małżonek na wiekopomne czasy ten grobowiec położył Roku Pańskiego MDCLXXXIII die XV lutego.

 

 

 

Kaplica św. Józefa

 

6W stylu baroku z lat 1700 - 1710 z początku XVIII w. ufundowana została przez ks. dra Franciszka Leśniewicza. Ołtarz drewniany o architekturze przyściennej, dwupoziomowy ze zwieńczeniem. Nastawa uskokowa, obramowana dwoma parami złoconych kolumn zakończonych głowicami korynckimi, z boku ozdobne tzw. uszy o kształcie stylizowanych liści akantu. W nastawie ołtarza znajduje się wnęka, w której umieszczony jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem malowany olejno na płótnie, o wymiarach 200 cm x 100 cm nieznanego autora, oprawiony w bogatą ażurową ramę o motywach zdobionego akantu zakończoną u góry półokrągłym łukiem. Górny poziom ołtarza posiada obraz przedstawiający scenę zaślubin Najświętszej Maryi Panny ze św. Józefem umieszczony w ośmiobocznej ażurowej, złoconej ramie. Po bokach kolumn św. Józefa znajduje się także chór muzyczny (miniatura chóru kościoła) z balustradą na której namalowane są obrazy przedstawiające sceny z życia Pana Jezusa, Matki Bożej i św. Józefa, a także w tych samych proporcjach organy z barokowym drewnianym złoconym prospektem ze stylizowanych liści akantu. Sklepienie kaplicy stiukowe w stylu rokoko, zdobione sztukaterią i plafonowymi obrazami z życia św. Józefa, jest to sklepienie kolebkowe - dwuprzęsłowe z lunetami z tego samego okresu, tj. początku XVIII w. W kaplicy św. Józefa na południowej ścianie znajduje się nagrobek z wstawkami marmuru czerwonego umieszczonymi w dolnej części płyty epitafijnej z portretem fundatora malowanym na blasze i tekstem łacińskim z datą 15 marca 1711 r.

Kaplica rodziny Padniewskich

7

Zwana fundatorską wybudowana w stylu późnorenesansowym w 1601 r. Ołtarz tej kaplicy jest autorstwa Wojciecha Rojewskiego z Krakowa wykonany został z kamienia i stiuku. Przedstawia górę Moria i Abrahama z mieczem w prawej dłoni zamierzającego zabić swego syna Izaaka, leżącego na stosie drewna. W tle sceny ofiary Abrahama widoczne są postacie doktorów Kościoła, po lewej stronie św. Ambroży i św. Grzegorz Wielki, po prawej stronie św. Hieronim i św. Augustyn. W półkolistym zwieńczeniu ołtarza w tle obłoków skrzydlate postaci aniołków z lichtarzami w geście adoracji. W czterech narożnikach kaplicy znajdują się na cokołach postacie ze Starego Testamentu, figury późnorenesansowe wykonane z kamienia w 1600 r., również autorstwa Wojciecha Rojewskiego, figura Mojżesza, Aarona niosącego Arkę Przymierza, Melchizedecha kapłana niosącego chleby pokładne, Króla Dawida. Architektem Kaplicy Padniewskich był znany włoski artysta Kasper Fodige.

 

Zakrystia

 

aa23

Zakrystia pierwotnie wybudowana w stylu gotyckim w XV w., przebudowana w okresie baroku ze sklepieniem półkolistym, na którym znajduje się prostokątna polichromia w centralnym miejscu plafonu zakrystii. Przestronna w formie kwadratu, uposażona w barokowe szafy - meble na szaty liturgiczne jak ornaty, kapy (stroje dla kapłanów) i dalmatyki (stroje dla diakonów) oraz inne cenne szaty liturgiczne fundowane przez kolejne rody właścicieli dziedziców Pilicy. Zakrystia posiada dwoje żelaznych, masywnych barokowych drzwi z solidnymi zamkami i blokadami. Drzwi są ozdobione kratą regencyjną.

Kolegiata posiada wiele bezcennych dzieł sztuki złotniczej od XV wieku po czasy współczesne tj. monstrancji, kielichów mszalnych, relikwiarzy, kustodii, trybularzy, lichtarzy i świeczników, a także innych pięknych naczyń liturgicznych, stanowiących bezcenny zbiór polskiej sztuki złotniczej gotyku, renesansu, baroku, klasycyzmu, neogotyku i współczesnej sztuki jubilersko - złotniczej. Dobytku tego strzeże specjalistyczny system alarmowo-monitorujący.

Nad zakrystią na zewnątrz wznosi sie wysoka ściana, tzw. attyka z 9 kunsztownie umieszczonymi herbami                                                  fundatorów kościoła:                                                                         aa24

· WAGA – herb Ludwika Pocieja, Wojewody wileńskiego

· NOWINA – książęca mitra - herb książąt Padniewskich  

· ABDANK – herb rodu Warszyckich                                  

· KORYBUT – herb książąt Zbarskich i Wiśnio-wieckich

· ROZA – herb rodu Męcińskich

· SŁOŃCE – herb kanoników Kapituły Kolegiaty Pilickiej (Ptak - feniks na płonącym stosie) i łaciński napis Coelesti uror igne - Niebieskim palą się ogniem

· SKRZYŻOWANE BERŁA (w formie X) – herb Akademii Krakowskiej

· ORZEŁ – ma na piersi herb

· JASTRZĘBIEC – herb Zborowskich i Myszkowskich

· GODZIEMBA – herb wielu rodów szlacheckich i rycerskich

 

 

 

 

 

Dzwonnica i dzwony Kolegiaty


 

aa27

 

 

Dzwonnica wolnostojąca znajduje się w odległości 8m od Kolegiaty, na osi prezbiterium od strony wschodniej. Barokowa, dwukondygnacyjna murowana na planie kwadratu o wysokości 15 metrów, zakończona kopułą w formie hełmu, na którym jest umieszczona ośmioboczna wieżyczka zwieńczona krzyżem. Dach dzwonnicy pokryty blachą miedzianą. Dzwonnica z 1827 r. posiada w drugiej kondygnacji cztery prostokątne, półkoliste okna zabudowane żaluzjami, przez które wydobywa się dźwięk trzech dzwonów. W latach 2009 -2010 dzwonnica przeszła generalny remont i konserwację. Zdjęte zostały dwa zabytkowe, pęknięte dzwony. Kosztem Parafian i fundatorów zakupiono w tym samym czasie dwa nowe dzwony w Pracowni Ludwisarskiej Zbigniewa Felczyńskiego jako replika dawnych dzwonów, na których znajdowały się piękne łacińskie inskrypcje - inwokacje. Nowe dzwony zostały poświęcone 4 czerwca 2010 r. przez ks. Biskupa Grzegorza Kaszaka Ordynariusza Diecezji Sosnowieckiej w czasie uroczystości Sakramentu Bierzmowania młodzieży tej Parafii.

 

 

 

Zabytkowe dzwony Kolegiaty w Pilicy (zdjęte z dzwonnicy 8 września 2009 r.)

Stwierdzono zgon dzwonów przez pęknięcia i brak serc bijących. Ekspertyza wykonana przez Pracownię Ludwisarską Taciszów mgr inż. Zbigniewa Felczyńskiego.

DZWON MAŁY - renesansowy waga 250 kg

aa22

Napis łaciński na koronie dzwonu: O ADORANDA TRINITAS MISERERE NOBIS AD 1538 w tłumaczeniu: O GODNA CZCI TRÓJCO ZMIŁUJ SIĘ NAD NAMI ROKU PAŃSKIEGO 1538

Dzwon nie ma swojego imienia.

 

DZWON DUŻY - barokowy waga 850 kg nie ma swojego imienia

 

aa21


 

Napis łaciński główny-centralny: CAMPANA HAEC AD1767 IN FESTO SJOANNES BAPTISMI SCISSAANNO VERO1770 SEPTEMBRIS SUMPTU CAPITULI FUSA AD M.D. GLORIAM

DZWON TEN PĘKNIĘTY W 1767 ROKU W ŚWIĘTO JANA CHRZCICIELA, KOSZTEM KAPITUŁY (KSIĘŻY) ZOSTAŁ ODLANY NA WIĘKSZĄ CHWAŁĘ ROGU JUŻ WE WRZEŚNIU 1770 ROKU dalszy napis: BONITATEM FECISTI CUM SERWO TUO DOMINE

PANIE WYŚWIADCZYŁEŚ DOBROĆ SWOJEMU SŁUDZE

Napis na koronie dużego dzwonu: TOT RESONARE DEO LAUDES QVOD WERBERA SUFFERS.

OBYŚ TYLE PRZYNIÓSŁ CHWAŁY BOGU, ILE RAZY DOZNAJESZ UDARZEŃ

IN HOC SIGNO WINCES

W TYM ZNAKU ZWYCIĘŻYSZ

ECCE CRUCEM DOMINI FUGITE PARTES ADYERSE

WSZYSTKIE PRZECIWNOŚCI UCIEKAJĄCE WOBEC KRZYŻA PAŃSKIEGO

EN EGO CAMPANA HAUD QUAE QUAM PROFUNDO VANA IGNEM VEL FASTUM BELLUM VEL FUNUS HONESTUM

OTO JA DZWON SZCZEGÓLNY - WYJĄTKOWY, NIE CIESZĘ SIE WCALE Z POWODU WSZELKICH NIESZCZĘŚĆ. WYBRZMIEWAM JEDNAK NAGŁY POŻAR, ALBO WOJNĘ LUB POGRZEB (ŚMIERĆ SZLACHETNEGO CZŁOWIEKA)

DOMINE LABIA MEA APERIES

PANIE OTWÓRZ WARGI MOJE

NON NOBIS DOMINE NON NOBIS, SED NOMINI TUO DA GLORIAM

NIE MAM O PANIE, NIE MAM LECZ IMIENIU TWEMU CHWAŁA

LAUDATE DOMINIUM IN SANCTIS TIS EJUS, LAUDATE EUM IN FIRMAMENTO VIRTUTIS EJUS. LAUDATE EUM IN CYMBALIS BENESONANTIB LAUDATE EUM IN CYMB: JUBILATIONIS OMNES SPIRITUS LAUDET DOMINUM

CHWALCIE PANA W JEGO ŚWIĄTYNI, CHWALCIE GO NA WZNIOSŁYM NIEBOSKŁO­NIE. CHWALCIE GO NA CYMBAŁACH DŹWIĘCZNYCH. CHWALCIE GO NA CYMBA­ŁACH WZNIOSŁYCH WSZELKIE DUCHY CHWALCIE PANA

 

aa20

 

 

Nowe dzwony

DZWON MAŁY 280 kg

1 strona: TOTUS TUUS, (wizerunek), ŚW. JAN PAWEŁ II - PAPIEŻ -POLAK, 16 X1978 - 2.04.2005r., SURSUM CORDA

CZUWAJCIE, BO NIE WIECIE, KIEDY PAN WASZ PRZYJDZIE

2 strona: DZIĘKUJEMY BOGU, ZA 27 LAT WIELKIEGO PONTYFIKATU, I WYNIESIENIA DO CHWAŁY OŁTARZY, W V ROCZNICĘ ŚMIERCI, WIELKANOC 2010r.

FUNDATORZY DZWONU:

JÓZEFA I MICHAŁ OTRĘBSKI - BURMISTRZ PILICY STEFAN I JOLANTA SAJDAK, ANNA I FRANCISZEK SMOK

 

PARAFIANIE PILICY, TE DEUM LAUDAMUS

 

DZWON DUŻY 860 kg

1 strona: ECCE CRUCEM DOMINI FUGITE PARTES ADVERSE, (wizerunek)

ZA CZASÓW OJCA ŚW. BENEDYKTA XVI J.E.KS. BP GRZEGORZA KASZAKA DZWON UFUNDOWALI: W 27 ROKU KAPŁAŃSTWA

PROBOSZCZ KS. KANONIK JAROSŁAW SZLENZAK Z MATKĄ ZOFIĄ

2 strona: DOMINE LABIA MEAAPERIES, (wizerunek), ŚW. JAN EWANGELISTA,

FUNDATORZY DZWONU:

ZBIGNIEW I KRYSTYNA SZCZERBIŃSCY PRACOWNICY SŁUŻBY ZDROWIA I APTEK Z PILICY RODZINA: DYNEROWICZI GAJDA, ALICJA GUDYŚ, GRAŻYNA I TOMASZ TARCHAŁA

PARAFIANIE NA 600 LAT KOLEGIATY PILICA - WIELKANOC - 2010r.

(na dole m/karbami)

TOT RESONARE DEO LAUDES QUOD VERBERA SUFFERS

 

Opracował ks.kanonik Jarosław Szlenzak